Mendekati kehidupan Orang Batek

Kepakaran masyarakat Orang Batek menggunakan sumpit.

KEHIDUPAN Orang Batek yang merupakan salah satu daripada suku kaum Orang Asli di negara ini masih tidak banyak berbeza dengan cara hidup mereka suatu ketika dahulu. Bukan sahaja daripada paras rupa dan penampilan, malah amalan berpindah-randah (nomad) yang diwarisi sejak turun-temurun masih lagi diamalkan sehingga kini.

Itulah realiti kaum Batek yang mendiami kawasan hutan di Pahang, Terengganu dan Kelantan walaupun negara sudah jauh membangun. Keistimewaan itulah yang menjadikan mereka salah satu daripada tarikan utama di Taman Negara Pahang, Jerantut.

Kediaman Orang Batek yang diperbuat daripada buluh dan rumbia

Salah satu daripada penempatan Orang Batek yang paling mudah dikunjungi pada masa kini ialah di pesisir Sungai Pahang, kira-kira 40 minit perjalanan menaiki bot dari Kuala Tahan.
Walaupun sudah lama menerima kehadiran masyarakat moden, keakraban dengan alam semula jadi menyebabkan mereka masih kekal di hutan belantara.

Malah mereka selesa dengan cara hidup nomad dan mencari rezeki daripada hutan. Tiada sebarang peralatan moden yang boleh dilihat jika berkunjung ke penempatan mereka walaupun pemetik api. Keunikan itulah yang membezakan mereka dengan Orang Asli lain di negara ini yang kebanyakannya sudah banyak menerima kemajuan.

Di Taman Negara Pahang, Jerantut, pengunjung boleh mendekati dua kemahiran kuno yang diwarisi Orang Batek iaitu kaedah menghasilkan api dan menyumpit. Api dihasilkan menggunakan seutas rotan yang ditarik dengan beralaskan tapak diperbuat daripada kayu meranti.

Percaya atau tidak, dalam masa tidak sampai seminit, geseran rotan dengan kayu kemudian menyalakan habuk kayu yang dijadikan bahan bakar oleh Tok Batin. Selain itu, Tok Batin juga masih berkebolehan menunjukkan kepakaran menggunakan senjata pemburuannya dengan menyumpit tepat ke sasaran dalam jarak kira-kira 10 meter.

Itulah keistimewaan sumpit, senjata yang memainkan peranan penting dalam institusi kekeluargaan Orang Batek. Bahkan setiap lelaki dewasa wajib mempunyai kepakaran menggunakannya sebelum berumah-tangga. Kehebatan seorang pemuda Batek dalam menggunakan sumpit boleh dilihat pada ukiran bulatan pada batang sumpit. Sumpit yang baik disimpan rapi sebagai menghargai peranan dan fungsinya.

Dalam institusi keluarga, kaum lelaki bertanggungjawab membawa pulang hasil-hasil hutan dan buruan ke rumah. Sementara kaum wanita bertanggungjawab menyediakan makanan kepada ahli keluarga, membersih dan membina rumah. Berbeza dengan masyarakat lain, Orang Batek tidak mengamalkan sebarang aktiviti bercucuk tanam bagi mengelakkan mereka kekal di sesuatu kawasan.